Demissionair minister-president Dick Schoof heeft zich vrijdag kritisch uitgelaten over geweld bij protesten tegen de komst van asielzoekerscentra (azc’s). Zaterdag gaan op zeker drie locaties de open dagen van azc’s niet door uit vrees voor meer ongeregeldheden.

Protesten tegen (de komst van) azc’s vinden de laatste maanden met regelmaat plaats. Zo moest de Mobiele Eenheid donderdagavond ingrijpen in Doetinchem, toen betogers hadden geprobeerd het gemeentehuis te bestormen, waar de raad vergaderde over de komst van honderd asielzoekers. De raad stemde daar uiteindelijk mee in.

De politie hield zeven mensen aan, onder meer vanwege het bekogelen van agenten met vuurwerk. ‘Het is ridicuul en ook wel beangstigend dat we op deze manier ons werk moeten doen’, zei burgemeester Boumans. ‘Vorige week waren er raadsleden die uit angst geen vragen meer durfden te stellen. Dit moet echt stoppen.’

Boumans kreeg vrijdag na de ministerraad bijval van premier Schoof. Die vindt het ‘onacceptabel’ dat protesten tegen azc’s soms ontaarden in geweld. ‘Bewaar de rust’, aldus Schoof.

Open dag

De onrust leidt ertoe dat zeker drie asielzoekerscentra zaterdag niet meedoen met de open dag. Dat bevestigt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De politie zegt dat de locaties dichtblijven op eigen initiatief en niet op advies van de autoriteiten.

De open dag in ruim 180 opvanglocaties is onderdeel van de Nationale Burendag. Omwonenden en andere geïnteresseerden kunnen kennismaken met bewoners van een azc. Er worden rondleidingen en workshops georganiseerd.

Op locaties in Amsterdam en Hoofddorp gaat de open dag niet door. Bij het azc in Hoofddorp vond woensdagavond een koranverbranding plaats van het extreemrechtse Pegida. Er waren ook tegemonstranten en relschoppers op de been, die stenen en vuurwerk gooiden naar de koranverbranders. De ME greep in en zeven mensen werden aangehouden.

Geen azc in Noordwijk

In Noordwijk stemde de gemeenteraad donderdag in met een motie die een azc in de gemeente tegenhoudt. De VVD, Partij voor de Inwoners, NZLokaal en Lijst Salman Noordwijk dragen het college in hun voorstel ook op ‘geen ambtelijke capaciteit of middelen meer in te zetten voor de realisatie van een azc in de gemeente Noordwijk’.

De indieners stellen dat de komst van een azc een ‘zeer grote impact’ heeft op het veiligheidsgevoel van inwoners. Daarnaast stellen de partijen dat de regio Noordwijk al veel arbeidsmigranten en Oekraïense vluchtelingen opvangt.

De wethouder die over asiel gaat, liet weten de motie te zullen uitvoeren en het college, het Rijk, de provincie en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) daarvan op de hoogte te stellen.

Protest in Nieuwerkerk aan de IJssel

In Nieuwerkerk aan den IJssel demonstreerden donderdagavond enkele honderden mensen tegen de mogelijke komst van een azc. In een weiland, net iets buiten de plaats in de Zuid-Hollandse gemeente Zuidplas, komt huisvesting voor driehonderd statushouders en asielzoekers die goede kans hebben op een verblijfsvergunning.

Mensen die binnen een straal van 300 meter rond de beoogde locatie wonen, waren door de gemeente uitgenodigd om zich in een schoolgebouw te laten informeren over de opvanglocatie. Honderden inwoners van Zuidplas die niet in de directe nabijheid wonen, wilden ook naar binnen, maar kregen geen toegang.

Buiten de hekken van de school verzamelden zich een paar honderd betogers, die onder meer ‘azc, weg ermee’ scandeerden. Sommigen hadden een Nederlandse vlag bij zich. De direct omwonenden, die wel naar binnen mochten, moesten door een extra poort en werden gefouilleerd.

Ook minister kritisch

Gemeenten moeten ‘in alle vrijheid’ kunnen beslissen over de komst van een asielzoekerscentrum, zei minister van Binnenlandse Zaken Frank Rijkaart vrijdag na de ministerraad. Geweld en intimidatie zoals in Doetinchem ‘passen daar helemaal niet bij’.

De BBB’er stelt dat gemeenten de taak hebben voor opvang te zorgen. De minister koos daarmee een andere toon dan partijgenoot Mona Keijzer (Asiel), die in de rellen in Doetinchem vooral bevestiging zei te zien dat de asielinstroom omlaag moet.