De langstzittende Nederlandse gevangene in Amerika, Jaitsen Singh, smeekt om hulp en behandeling voor de leukemie waaraan hij lijdt in zijn cel in Californië. Kamerlid Don Ceder (ChristenUnie) wil dat Nederland veel meer druk gaat uitoefenen. „Je maakt mij niet wijs dat alle telefoonnummers ineens kwijt zijn.”

De kans dat de inmiddels 80-jarige Singh na 41 jaar detentie in Amerika overlijdt in zijn cel, is inmiddels groot. Hij lijdt sinds acht maanden aan acute leukemie (bloedkanker), maar wordt niet behandeld. „Zelfs pijnstillers krijgt hij niet”, zegt zijn zus Sieta, die nu ook de ambassadeur mensenrechten van Buitenlandse Zaken heeft aangeschreven.

Ze laat een bericht van haar broer zien waarin die zijn advocaat in Nederland vraagt om de Amerikaanse artsen en autoriteiten te smeken hem te helpen. Veel meer dan een videoconsult op 8 oktober met een oncoloog staat er vooralsnog niet gepland. „Terwijl allang duidelijk is wat hij heeft. Hij moet behandeld worden”, zegt Sieta.

‘Fax gestuurd’

De mensonterende omstandigheden waarin Singh zijn laatste levensjaren moet slijten, maken zijn advocaat in Nederland, Rachel Imamkhan kwaad. Zij schrijft de ene mail na de andere aan de gevangenis waar Singh zit, aan het Nederlandse consulaat in San Francisco en aan de ministeries van Justitie en Veiligheid én Buitenlandse Zaken om Singh de medische hulp te laten krijgen waar hij recht op heeft. „Dan krijg ik van het consulaat als antwoord: we hebben een fax gestuurd. Ja, dat helpt niks, dat kan ik zelf ook.”

Kamerlid Don Ceder zet zich in voor Singh, die vermoedelijk ook nog eens onschuldig is aan de twee moorden waar hij al 41 jaar voor vastzit. „Maar het is niet populair om gevangenen te helpen. Ik ga me ook niet mengen in de vraag of hij onschuldig is of niet. Maar het gaat hier om een Nederlander in nood die recht heeft op hulp van de Nederlandse staat.”

Als Singh daar overlijdt door gebrek aan zorg, heeft de Nederlandse staat wel wat uit te leggenKamerlid Don Ceder

Volgens Ceder kan Nederland veel meer doen om Singh te helpen aan medische hulp en aan overplaatsing naar een Nederlandse gevangenis, dicht bij zijn familie. Zoals dat in het verleden ook gebeurde met andere Nederlanders in buitenlandse gevangenissen. „Als hij daar overlijdt door gebrek aan medische zorg heeft de Nederlandse Staat wel echt wat uit te leggen. Er is een Kamermeerderheid die vindt dat hij naar Nederland moet worden gehaald. Ik kan me niet voorstellen dat alle telefoonnummers van de gouverneur daar en van de gevangenis kwijt zijn of zo. Hij heeft acute hulp nodig die hij niet krijgt, dan is het zaak gelijk de telefoon te pakken.”

Kort geleden besloot het gerechtshof in Nederland dat de Nederlandse staat er alles aan moet doen om Singh te laten overplaatsen naar een Nederlandse gevangenis. Inmiddels heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid de brief daartoe ook verstuurd aan de Amerikaanse autoriteiten. Maar ondertussen stijgt de kans dat het allemaal te laat is.

In de gevangenis waar Singh zit, zijn weinig medische voorzieningen. Er is wel een hospice dat wordt gerund door gedetineerden. Volgens appjes van Amerikaanse advocaten had Nederland Singh al jaren geleden kunnen laten overplaatsen.

Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is de zaak van Singh bekend en is er veel contact met hem. Maar ook Buitenlandse Zaken zegt afhankelijk te zijn van medewerking van de instanties in Californië.

Jaitsen Singh (80) zit al decennia lang vast in Californië voor een dubbele moord die hij waarschijnlijk niet heeft gepleegd. In 1986 werd hij veroordeeld tot een celstraf van 56 jaar tot levenslang voor het laten vermoorden van zijn vrouw en stiefdochter.

Getuige bleek omgekocht

Singh heeft altijd ontkend dat hij iets met de moorden te maken heeft. De drugsverslaafde kroongetuige, op basis van wiens verklaring Singh werd veroordeeld, bleek later te zijn omgekocht. De getuige en de aanklager bleken zelfs samen te zijn opgegroeid. Toch kwam Singh niet vrij, mede omdat de getuige – die later spijt kreeg – aan een overdosis overleed. De zaak van Singh kon mede daardoor niet meer worden herzien en hij bleef gevangen.

Hem in Nederland de rest van zijn straf laten uitzitten, is het maximaal haalbare. Singh zelf hoopt tot op de dag van vandaag dat de waarheid over de moorden nog eens boven tafel komt.