ZAP De ouders van de vermoorde Lisa willen in rust afscheid kunnen nemen van hun dochter. Bij Nieuws van de Dag hadden ze daar lak aan. Schrijver Lale Gül en politica Annabel Nanninga zetten vol in op polarisatie, waarbij ze empathie voor de nabestaanden vergaten.

De moord op de 17-jarige Lisa was een „cadeautje voor Geert Wilders”, stelde schrijver Lale Gül vrijdagavond in het SBS-programma Nieuws van de Dag. Het waren rauwe woorden, die hard aankwamen, enkele minuten na een ingetogen persconferentie waar het verdriet om de dood van Lisa voelbaar werd door zowel de gesproken woorden als de toon. De politiechef, de hoofdofficier van justitie en de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema waren duidelijk aangeslagen. Halsema vond de juiste woorden door niet alleen de onvoorstelbare rouw van Lisa’s ouders te benoemen, maar ook door de moord op de 17-jarige te plaatsen in het licht van vrouwenhaat en geweld.

Bij Nieuws van de Dag kregen ze die woorden van Halsema niet mee, want haar persconferentie werd weggedraaid opdat de gasten er met elkaar over konden praten. Nadat Gerda Frankenhuis, misdaadverslaggever bij De Telegraaf, had verteld wat er gezegd en gebeurd was, kwam Lale Gül met haar visie. Bij haar geen opmerking over de rol van de man of de onveiligheid voor vrouwen. „Dit is precies waarom het altijd over asiel gaat”, antwoordde ze op een niet gestelde vraag. „Het is gewoon zo dat als je mensen binnenlaat vanuit landen die tribaler zijn, primitiever zijn, die ondemocratischer zijn, een ander vrouwbeeld hebben en bepaalde kleding als uitdagend zien, je dit veel vaker gaat zien.”

Ze vond het ook niet fijn om alle asielzoekers over één kam te scheren, ze zag ze ook liever als individuen, maar elke keer weer bleek het om een asielzoeker te gaan. Net als Geert Wilders, die ook pas iets over Lisa op X gooide nádat bekend was dat een asielzoeker de verdachte was, zette Gül vol in op vreemdelingenhaat in plaats van op empathie met de nabestaanden.

JA21-politica Annabel Nanninga was het met Gül eens. Het argument dat autochtone mannen ook vrouwen vermoorden, was wat haar betreft flauw. Ze wilde echter niet dat met dit thema – dat „natuurlijk” de verkiezingen ging beheersen – campagne gevoerd zou worden over de ruggen van de slachtoffers. Want dit was verschrikkelijk voor iedereen, voor de ouders van Lisa, voor de 112-medewerker, en de politie, die ze vanaf haar stoel ook bedankte alsof ze onderdeel was van een veiligheidsdriehoek. „Laten we ophouden met vage taal en met wegkijken”, vervolgde ze, toch op campagnetaal-toon, want de oplossing was namelijk simpel: „Stoppen met mannen binnenlaten die uit díe culturen kwamen”.

De meningen van Gül en Nanninga vormden niet alleen een groot contrast in woorden met die uit de persconferentie, maar ook in toon. Elke vorm van compassie ontbrak en de wens van de familie om afscheid te kunnen nemen van Lisa „in alle rust en geborgenheid” werd met voeten getreden.

Bewustwording

Praten over zo’n moord in meestal luchtige talkshows is natuurlijk ingewikkeld: wat heb je toe te voegen aan wat er gezegd is en vooral aan wat eigenlijk niet onder woorden te brengen is. Dat het wel kan, toonde niet alleen de persconferentie, maar ook RTL. Zowel RTL Boulevard als RTL Boulevard Summernight plaatsten weliswaar een muziekje (Tom Odells ‘Another Love’) onder de persconferentie, maar de gesprekken daarna gingen over de impact van het nieuws, over femicide, vrouwen die ’s nachts niet over straat durven en mannen die zich dat niet echt realiseren. Hoe heftig de dood van Lisa ook was, de misdaadcijfers dalen, werd er geconstateerd. De hoop werd uitgesproken dat de dood van Lisa het begin van een beweging was waarbij meer bewustwording over de veiligheid van vrouwen zou ontstaan.

De RTL-uitzendingen waren respectvol. En opvallend chique was Vandaag Inside, dat überhaupt niet over Lisa begon, en dus zo netjes was om de wens van de ouders te respecteren. Geheel anders dan Nanninga, die probeerde er een zeteltje bij te polariseren.