De Gezondheidsraad adviseert het composteren van overleden mensen als alternatief voor begraven of cremeren nog niet toe te staan. Resomeren, een andere methode, kan wel.

In een nieuwe wet op de lijkbezorging moet humaan composteren nog niet worden opgenomen. Dat heeft de Gezondheidsraad donderdag geadviseerd. Er is over humaan composteren, dat ook wel veraarden wordt genoemd, onvoldoende informatie beschikbaar, stelt de raad. In 2020, bij het vorige advies, vond de raad dat ook al.

Humaan composteren is in sommige landen al toegestaan, maar de raad maakt zich zorgen over de veiligheid. Bij veraarden wordt de overledene bovengronds in een wiegende cocon met micro-organismen en plantaardig materiaal als stro gelegd. Het lichaam verteert dan binnen zes à zeven weken tot vruchtbare aarde.

Ziektekiemen

Omdat dat in een zuurstofrijke omgeving gebeurt waarin ziektekiemen zich zouden kunnen vermeerderen is er een kans dat die zich verspreiden. Ook is niet duidelijk of ziektekiemen zich vanuit de reststoffen kunnen verspreiden. Verder vindt de raad het moeilijk in te schatten hoe milieuvriendelijk de methode werkelijk is, omdat er geen standaardprocedure bestaat.

De raad adviseerde in 2020 al resomeren mogelijk te maken en doet dat nu opnieuw. Resomeren is een andere duurzame manier om het lichaam van een overledene te behandelen. Bij resomeren wordt het lichaam in 3 tot 4 uur opgelost in een vloeistof van warm water met kaliumhydroxide.

Op dit moment zijn in Nederland drie methoden wettelijk toegestaan: begraven, cremeren en het lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap (en onder strikte voorwaarden een zeemansgraf).

Niet milieuvriendelijk

Cremeren en begraven zijn niet de milieuvriendelijkste opties. Cremeren veroorzaakt uitstoot en kost energie, omdat de oven tot zo’n 1.000 graden wordt opgestookt. Wel worden in toenemende mate gasovens vervangen door elektrische.

Begraven kan leiden tot verontreiniging van de grond en het grondwater, omdat niet alles wat de kist ingaat makkelijk afbreekbaar is: synthetische kleding, schoenen of brillen vergaan bijvoorbeeld slecht. Dat geldt soms ook voor de kist zelf.

Het duurt een jaar of tien voor een begraven lichaam is vergaan. Natuurbegraven op speciale natuurbegraafplaatsen is beter voor het milieu, daarbij mogen alleen biologisch afbreekbare stoffen de grond in. Een grafsteen is niet toegestaan, een houten boomschijf als markering wel.

Samen begraven

Hoewel de Gezondheidsraad in 2020 al voorstelde om resomeren in de wet op de lijkbezorging op te nemen, is die nog niet aangepast. Wel is het proces om de wet te moderniseren in gang gezet.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken wil het wetsvoorstel dat de huidige wet moet gaan vervangen later dit jaar aan de Raad van State voorleggen, waarna het bij de Tweede Kamer kan worden ingediend. In het wetsvoorstel staat bijvoorbeeld ook dat iemand binnen 24 uur begraven mag worden (dat is nu nog 36 uur) en dat twee mensen samen begraven of gecremeerd mogen worden.

Luister naar onze wetenschapspodcast Ondertussen in de kosmos. Kijk voor al onze podcasts op volkskrant.nl/podcasts.