Uit protest tegen het optreden van Israël in Gaza en het doden van Palestijnse journalisten trokken zaterdagmiddag 1500 demonstranten door de stad. Tijdens de betoging werd het Nationaal Monument op de Dam beklad met graffiti.

Met vijf nagemaakte doodskisten werden voor het Paleis op de Dam de Palestijnse journalist Anas al-Sharif en zijn vier Al Jazeera-collega’s herdacht. Kogelvrije vesten en met rode verf besmeurde doeken moesten iedereen herinneren aan de manier waarop de reporters vorige week werden gedood door het Israëlische leger, na een gerichte luchtaanval op de journalistentent voor een ziekenhuis in Gaza.

De aanval op de journalisten had bij de pro-Palestijnse betogers de toch al grote woede over het optreden van het Israelische leger in Gaza verder opgepookt. Verschillende demonstranten droegen de beeltenis van Al-Sharif met zich mee. Een tiener, uit Amsterdam maar Palestijns van origine, hield op de Dam zijn portret omhoog – levensecht op canvas nagetekend door haar zus.

Palestijnse journalisten gedood

Israël, dat Al-Sharif ziet als spreekbuis van Hamas, werd opgeroepen om niet langer journalisten als doelwit te kiezen. Hoe snel het aantal slachtoffers oploopt, bleek wel door een groot spandoek dat kennelijk van vorig jaar stamt, toen 130 Palestijnse journalisten waren gedood door Israël. Het getal was maar doorgekrast. Intussen zijn het er volgens Al-Jazeera meer dan 270.

Via een live-verbinding was contact met Al-Jazeerabureauchef Wael Al-Dahdouh. Hij raakte twee jaar geleden gewond bij een Israëlische drone-aanval waarbij zijn cameraman werd gedood. Ook verloor hij zijn zoon, die eveneens als journalist werkte voor Al-Jazeera en werd getroffen door een raketaanval. “Israël wil ons het zwijgen opleggen, maar we zullen doorgaan. Ondanks de hoge prijs die wij betalen.”

Bij1-lijsttrekker Tofik Dibi hekelde de rol van Nederland, dat volgens hem wegkijkt terwijl het door de kapitaalstromen via de Amsterdamse Zuidas de grootste buitenlandse investeerder is in Israël. Politici hebben volgens hem ‘een fetisj’ met het blauw-wit van de Israëlische vlag. “Zelfs Amsterdam heeft de Israëlische vlag gehesen en de Palestijnse vlag tot op de dag van vandaag niet.”

‘Never again is now’

Toen de doodskisten werden meegetroond naar de andere kant van de Dam om daar bij het Nationale Monument nog eens een minuut stilte te houden voor de gedode journalisten, bleek het monument beklad met graffiti, met de tekst: ‘Never again is now’. Meteen daarna werd een 24-jarige Amsterdammer aangehouden die als demonstrant aanwezig was op de Dam.

Volgens Willem Jebbink, de advocaat van de graffitispuiter, koos de jonge Amsterdammer bewust voor het monument om de tekst achter te laten, omdat dit de plek is waar de holocaust en wreedheden uit de Tweede Wereldoorlog worden herdacht. ‘Hij heeft verklaard dat alles waar het Nationaal Monument voor staat, teniet wordt gedaan door de houding van Nederland over de genocide op de Palestijnen.’ De activist is later op zaterdagavond weer vrijgelaten.

Een woordvoerster van de Internationale Socialisten, een van de organisaties achter het protest, laat weten dat de bekladding ‘losstaat van onze demonstratie.’ Ze noemt het ‘smakeloos’, maar vindt ook ‘niet per se dat hiermee een grens is overschreden’. Zo is geen onherstelbare schade aangericht. “Het kan worden schoongemaakt.” Volgens de woordvoerster heeft bovendien ‘iedereen het recht om zich tegen de genocide door Israël op de Palestijnen uit te spreken.’

“Ik kan me wel vinden in de tekst,” zegt Mark van der Hout, woordvoerder van XR Justice Now!, een andere organisatie achter het protest. “Mensen hebben het gevoel dat er nu echt wat moet gebeuren, dus ik snap de daad wel.” Wat hem betreft was het een geslaagde demonstratie. “Er was een divers publiek, en tegelijkertijd voelde ik veel saamhorigheid.”

Kort geding

Van de gemeente Amsterdam mocht de demonstratie niet op de Dam, maar daartegen spanden de organisatoren een kort geding aan. Met succes, want de voorzieningenrechter in Amsterdam bepaalde dat dit toch mocht. De gemeente maakte niet aannemelijk dat er concrete aanwijzingen zijn voor wanordelijkheden, oordeelde de rechter.

De driehoek (gemeente, politie en Openbaar Ministerie) liet in een reactie weten die beslissing te betreuren, maar te respecteren. Grote drukte op de Dam, aldus de driehoek, geeft onder meer ‘aanhoudende zorgen voor escalatie’ en ‘klachten van overlast uit de buurt’. Ook werd gewezen op ‘politieschaarste’.

Bij het protest dat in een lang lint achter de doodskisten naar het Museumplein trok, bleef het verder rustig.