Op mijn bureau staat sinds vorige week een klein geel bankje. Geen meubel om op te zitten, geen souvenir, maar een symbool.
Dat kleine bankje staat voor iets groters. Het is een herinnering aan de kracht van een gesprek. Aan de moed om stil te staan, te gaan zitten en te vragen hoe het echt met iemand gaat. Het eerste gele bankje werd tijdens de Invictus Games in 2022 geplaatst, sindsdien zijn er meer gevolgd. De komende tijd krijgt iedere defensielocatie er een, met een plaquette die direct de weg wijst naar hulp.
Die symboliek is nodig. Want bij Defensie draait alles om weerbaarheid, fysiek en mentaal. We leren door te zetten, altijd vol te houden, elkaar niet los te laten. Dat geldt voor militairen tijdens en na inzet, maar ook voor onze burgercollega’s die onder druk hun werk doen om de krijgsmacht draaiende te houden. Zeker in deze tijd van grote dreiging en grote verantwoordelijkheid. We denken snel dat wat we doen te belangrijk is om even stil te vallen. Dat is onze kracht, maar ook onze valkuil. Juist omdat volhouden zo diep in ons zit, zien we soms te laat dat iemand hulp nodig heeft. Of we durven zelf niet uit te spreken dat het niet goed gaat. Dan lopen we door, terwijl we eigenlijk even zouden moeten gaan zitten.
Praten is van levensbelang
De cijfers laten zien hoe groot de urgentie is. Elke dag verliezen in Nederland 5 mensen hun leven door zelfdoding. Ook binnen Defensie worden we daarmee geconfronteerd. Ieder verlies is er één te veel. Het raakt families, vrienden, eenheden en collega’s diep. Het maakt duidelijk dat praten over mentale problemen geen bijzaak is, maar letterlijk van levensbelang.
Deze week is het de Internationale Suïcide Preventie Week. Wereldwijd wordt benadrukt dat één gesprek het verschil kan maken. Mensen die worstelen met suïcidale gedachten willen vaak niet dood, maar dat hun lijden stopt. Vragen hoe het gaat, luisteren zonder oordeel kunnen dan een deur openen naar hoop.
Elkaar mentaal ondersteunen
Onze organisatie kent veel expertise en zorglijnen. Zowel op beleidsniveau als dankzij collega’s die zelf initiatieven starten, ontstaan steeds nieuwe manieren om de drempel te verlagen en elkaar mentaal te ondersteunen. Dat is waardevol en nodig. Maar niets werkt zonder het eerste gesprek. Dat startpunt is de verantwoordelijkheid van ons allemaal, uniform of geen uniform, op elke plek in de organisatie. Even stilstaan bij elkaar, vragen hoe het gaat en bereid zijn te luisteren. Het lijkt klein, maar het kan een wereld van verschil maken.
Daarom mijn oproep: blijf bewust om u heen kijken, ook na deze week. Stel die ene vraag. Bel die ene collega. Ga het gesprek aan, ook als het ongemakkelijk voelt.
Soms kan een gesprek een leven redden.
