Drie dagen voor zijn pensioen, na 48 schadevrije jaren, raakte de kapitein van een sleepboot betrokken bij een aanvaring met een olietanker. Het Tuchtcollege voor de Scheepvaart vindt dat hij ernstig tekort is geschoten.

Het is zondagnacht 23 februari wanneer de VB Seal en een andere sleepboot in de Rotterdamse Europahaven klaarliggen om de binnenkomende Maersk Iowa te begeleiden. Terwijl de kapitein parallel aan de vaargeul op het containerschip ligt te wachten, drijft zijn sleepboot door een stevige zijwind af. Ongemerkt. Door de mist zit het potdicht en heeft de kapitein op en rond het water geen referentiepunten.

Water stroomt naar binnen

Rond tien voor twee ’s nachts is de VB Seal zo erg ‘verlijerd’ dat hij in de koerslijn terechtkomt van olietanker Gulholmen, die nog vóór het containerschip vaart. De loods van de tanker vraagt via het loodskanaal geschrokken wat de Seal aan het doen is, maar het is al te laat. Een aanvaring is onvermijdelijk en de sleepboot slaat lek.

De machinist probeert het binnenstromende water met een dieselpomp af te voeren, maar de pomp die een week eerder nog getest was, weigert nu dienst. Hij adviseert de kapitein daarom het schip zo snel mogelijk ‘droog te zetten’. Enkele momenten later vaart de VB Seal een stenen talud op, waardoor erger wordt voorkomen.

Andere sleep- en havendienstboten schieten te hulp en brengen bergingspompen aan boord. Door de CO2 die daarbij vrijkomt, raken meerdere mensen onwel. Vier van hen moeten naar het ziekenhuis, maar mogen na controle weer naar huis.

‘Ik snap er niets van’

De Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) verwijt de kapitein dat hij zijn positie niet zorgvuldig heeft gecontroleerd. Als hij de radar als belangrijkste oriëntatiemiddel had gebruikt, had hij het afdrijven kunnen opmerken.

De inspecteur eiste bij het Tuchtcollege voor de Scheepvaart een boete van 600 euro. Hij hield er rekening mee dat het Openbaar Ministerie mogelijk eveneens een boete oplegt.

De kapitein van de sleepboot verklaarde op de zitting dat hij niet begrijpt hoe het ongeval kon gebeuren. Hij heeft naar eigen zeggen ‘duizenden’ keren op die specifieke locatie heeft gelegen in afwachting van in- en uitgaande schepen. ‘Ik ging ervan uit dat ik in dezelfde positie lag als toen ik aankwam. Het is mij ontgaan dat ik verlijerd ben. Ik snap er niets van. Ik sta ermee op en ga ermee naar bed’.

‘Boete buiten proportie’

De kapitein vaart al sinds 1977 en is nooit eerder in aanraking gekomen met de ILT of andere instanties. Hij had tot dit ongeluk een onberispelijke staat van dienst. In zijn verweer stelde hij dat het Haven Coördinatie Centrum, dat het scheepvaartverkeer monitort, niet aan de bel had getrokken en dat de loods en de kapitein van de Gulholmen de aanvaring hadden kunnen voorkomen.

De kapitein, die drie dagen na de aanvaring met pensioen ging, vond een boete buiten proportie. Als hij al bestraft moest worden, was een waarschuwing passender.

Het tuchtcollege denkt daar anders over en oordeelt dat de kapitein nalatig is geweest. ‘Dat valt hem ernstig aan te rekenen. Hij heeft niet de benodigde voorzorgsmaatregelen genomen en levensgevaar voor de bemanningsleden van de VB Seal was niet uitgesloten’. Dat hij een onberispelijke staat van dienst had en vlak voor zijn pensioen zat, was voor het college geen reden de boete te verlagen. ‘Dit neemt niet weg dat het tuchtcollege betrokkene een ander einde van zijn carrière had gegund’.